گنبد سلطانیه

حدود 700 سال پیش، اولجایتو حاکم مغولی که بر محدوده زنجان حکم می‌راند، در صدد برآمد مقبره باشکوهی برای خود بسازند تا پس از مرگش او را در آن محل به خاک بسپارند. بنابراین در دشت زیبایی در اطراف زنجان، بنای باشکوهی را بنیان گذاشت تا پس از تکمیل، از آن به عنوان آرامگاه استفاده کند.

ویژگی های معماری گنبد سلطانیه

گنبد سلطانیه به سبک معماری ایرانی و اسلامی و با تاثیر از معماری آذری ساخته شده و گنبدش کمی کمتر از 50 متر ارتفاع دارد. ساخت گنبد سلطانیه 10 سال به درازا کشید و حدود 3000 کارگر برای ساختنش به کار گمارده شدند. گنبد سلطانیه 8 ایوان و 8 مناره دارد که گفته می‌شود دلیل آن، روایات مشهوری است که بهشت را دارای 8 در ورودی توصیف کرده. این بنا سه بخش اصلی به نام‌های سرداب، تربت‌خانه و ورودی دارد. بدنه اصلی بنا آجریست و رویش لایه‌ای از کاشی معرق فیروزه‌ای و لاجوردی کشیده‌اند. تزئینات داخلی این بنا از زیباترین نمونه‌های معماری ایرانی- اسلامی به شمار می‌آید.

پلان هشت ضلعی گنبد سلطانیه

پلان بنا به صورت هشت ضلعی است و شگفتی‌های زیادی در معماری آن به کار رفته. برخی گمانه‌ها بر آن است که هشت مناره اطراف بنا، برای کاهش تخریب اثر زلزله ایجاد شده‌اند و در صورت وقوع زلزله شدید، فرو می‌ریزند تا بنا آسیب نبیند. همچنین نورگیرهای این گنبد فلسفه‌ای عجیب و دقیق دارند. گفته می‌شود هر گاه خورشید از نورگیر گنبد اصلی مشخص شود، وقت نماز ظهر است و همچنین نوری که از پنجره‌های بزرگ می‌تابد ساعت و نوری که از پنجره‌های کوچک دیده می‌شود حدود دقیقه را نشان می‌دهد.

گنبدی که قرار بود آرامگاه امام علی(ع) شود

اولجایتو که به سلطان محمد خدابنده شهرت دارد، در سال‌های پایانی عمر کوتاهش مسلمان شد. بنابراین تصمیم گرفت گنبد سلطانیه را پس از تکمیل به امام اول شیعیان، حضرت علی تقدیم و جنازه وی را از نجف در کربلا به گنبد سلطانیه منتقل کند. مراجع دینی این کار را نهی کردند و اولجایتو که از انتقال جسد ناامید شد، تصمیم گرفت خاک کربلا را به سلطانیه بیاورد و از آن در ساخت بنا استفاده کند. از این رو بخشی از بنا به تربت‌خانه مشهور شده.

گنبد سلطانیه با همان نیت قبلی، یعنی آرامگاهی برای سلطان محمد تکمیل شد و او دوسال پس از اتمام بنا بر اثر بیماری درگذشت. عده‌ای بر این باورند که او در سرداب آرامگاهش به خاک سپرده شده و عده‌ای نیز می‌گویند وی را در کوه‌های اطراف دفن کرده‌اند.

سلطانیه شهر کوچکی در 35 کیلومتری زنجان است. اگر از سمت تهران بخواهید به زنجان بروید، باید از اتوبان کرج- قزوین خودتان را به قزوین برسانید. پس از رسیدن به قزوین، مسیر اتوبان دوشاخه می‌شود. یکی از شاخه‌ها به سمت رشت و دیگری به سمت زنجان امتداد پیدا می‌کند. در اتوبان قزوین زنجان به پیش بروید. 35 کیلومتر مانده به زنجان، مسیر فرعی سلطانیه را خواهید دید. 5 کیلومتر در مسیر فرعی سلطانیه به پیش بروید تا به گنبد باشکوه این شهر برسید.

8- 12:30

14-17

گردشگران داخلی 3000 تومان

گردشگران خارجی 20000 تومان

اگر از مسیر اتوبان و از سمت قزوین به زنجان می‌روید، مراقب باشید خروجی سلطانیه را رد نکنید. در صورت رد کردن خروجی، باید 35 کیلومتر بروید تا به زنجان برسید و سپس مجدد این مسیر را باز گردید. همراه داشتن کلاه لبه‌دار، کرم ضد آفتاب و عینک آفتابی توصیه می‌شود. همچنین بطری آب و کفش راحت به همراه داشته باشید. عکس‌برداری از داخل بنا بدون استفاده از فلاش و سه پایه مجاز است. از بیرون بنا نیز می‌توانید عکس بگیرید به شرط آنکه از سه پایه استفاده نکنید. به علت مرمت بعضی از قسمت‌های بنا، ممکن است داربست‌هایی را مشاهده کنید که جلوی دید شما را می‌گیرند.