زیگورات چغازنبیل

پیش از روی کار آمدن سلسله هخامنشیان در 2500 سال پیش، در محدوده خوزستان، تمدن عیلامی روی کار بود و بر آن محدوده حکومت می‌کرد. اونتاش پادشاه عیلام در محدوده‌ای که بین هفت تپه و شوش کنونی قرار دارد، شهری بر پا ساخت. این شهر دو حصار داشت. در هسته مرکزی حصار درونی، زیگوراتی باشکوه در پنج طبقه برپا داشت که ارتفاعش به 52 متر می‌رسید. بین حصار اول و دوم شهر نیز معابد کوچکتری ساخت و آن را به الهگان و خدایان سرزمینش تقدیم کرد.

زیگورات چغازنبیل را نیز به خدای محافظ شهر شوش- اینشوشیانک- تقدیم کرد. تا ابتدای قرن اخیر، این معبد بی‌همتا کشف نشده بود. طی ماجراهایی که در پی کاوش نفت در خوزستان اتفاق افتاد، کارگری غیر ایرانی متوجه نشانه‌هایی از حضور سازه‌ای بی‌همتا در منطقه شد و طی عملیات حفاری، زیگورات چغازنبیل که سالیان دراز در زیر تپه‌ای از خاک و شن به صورت سبدی وارونه مدفون بود، کشف شد. زیگورات یا زیقورات به سازه‌ای می‌گویند که کاربری مذهبی دارد و وسعت هر طبقه، از طبقه بالایی خودش بیشتر است. چغازنبیل نام محلی این بنا و به معنی سبد وارونه است.

ویژگی های معماری زیگورات چغازنبیل

باستان شناسان برآنند که زیگورات چغازنبیل 5 طبقه داشته؛ گرچه هم اکنون تنها دو طبقه و نیم از آن باقی مانده است. طبق بررسی‌های گیرشمن، باستان‌شناس نام‌آور فرانسوی، طبقه پنجم به رنگ آبی فیروزه‌ای و طلایی بوده و عیلامی‌ها اعتقاد داشتند خدایشان در این طبقه سکونت دارد و با غروب خورشید از خانه‌اش می‌رود و فردا صبح همراه با طلوع خورشید، مجدد به خانه باز می‌گردد. تنها خانواده سلطنتی و کاهنان اجازه ورود به این طبقه را داشتند.

یکی از شگفتی‌های زیگورات چغازنبیل ، همراه بودنش با تاسیسات تصفیه آب است. در کنار مجموعه بی‌همتای زیگورات چغازنبیل ، حوضچه‌هایی کشف شده که باستان شناسان کاربری آن را تصفیه آب عنوان کرده‌اند. عیلامی‌ها آب دز را توسط کانال عظیمی که حفر کرده بودند، به "دور اونتاش" منتقل می‌کردند. از آنجایی که آب گل‌آلود بود، در مسیر آب حوضچه‌هایی برای ته‌نشین شدن رسوبات ساخته بودند و آب را با تنبوشه‌های سفالی و شیشه‌ای به زیگورات چغازنبیل و دیگر بناها منتقل می‌کردند.

هیچ قطار، اتوبوس، تاکسی و یا مینی‌بوسی از مسیر زیگورات چغازنبیل عبور نمی‌کند. از این رو ناچارید خودررو کرایه کنید. از اهواز، شوش، دزفول و دیگر شهرهای نزدیک می‌توانید خودرو کرایه کنید. باید به جاده‌ای که شوش را به هفت تپه متصل می‌کند وارد شوید. 40 کیلومتر بعد از شوش و 20 کیلومتر مانده به هفت‌تپه، مسیر دسترسی به زیگورات چغازنبیل را خواهید دید.

زیگورات چغازنبیل از ساعت 7 صبح تا 8 عصر قابل بازدید است. بهتر است ساعات ابتدایی روز را برای بازدید در نظر بگیرید تا گرما کلافه‌تان نکند. همچنین در ساعات نزدیک به پایان کار مجموعه قصد بازدید نکنید. ممکن است نتوانید به شایستگی بازدید کنید و مجبور شوید زودتر محوطه زیگورات چغازنبیل را ترک کنید. از مهر تا فروردین بهترین زمان برای بازدید از زیگورات چغازنبیل به شمار می‌رود.

در بازه بیست روزه تعطیلات نوروزی بازدیدها به اوج خود می‌رسد. ممکن است محوطه باستانی "دور اونتاش" را شلوغ ببینید. به دلیل آزارنده بودن دمای هوا در میانه روز، صبح و عصر افراد بیشتری از محوطه و زیگورات بازدید می‌کنند. تقریبا در تمام طول سال زیگورات چغازنبیل را باز خواهید دید. تنها در تعطیلات رسمی به مناسبت عزاداری که بیش از 6 روز در طول سال نیست، امکان بازدید از زیگورات چغازنبیل وجود ندارد. روزهای تعطیل به مناسبت عزاداری در تقویم رسمی ایران مشخص شده است.

گردشگران داخلی3000تومان

گردشگران خارجی15000تومان

عکس‌برداری از محوطه‌های تاریخی بدون استفاده از فلاش و سه‌پایه ایرادی ندارد. روی سنگ‌فرش‌های اطراف محوطه زیگورات چغازنبیل ، اثر پای کودکی روی سنگ حک شده. از بازدید آن غافل نشوید. همراه داشتن کلاه لبه‌دار، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب توصیه می‌شود. همچنین بطری آب به همراه داشته باشید. در اطراف محوطه زیگورات چغازنبیل با امکانات رفاهی چندانی رو‌به‌رو نخواهید شد. بنابراین بهتر است خوراکی سبک با خودتان داشته باشید. اطراف محوطه زیگورات چغازنبیل سایه‌بان ندارد. اگر در یک روز آفتابی راهی زیگورات چغازنبیل می‌شوید، شاید بهتر باشد با خودتان چتر ببرید. پوشیدن لباس آستین‌دار رنگ روشن با الیاف طبیعی به شما می‌کند گرما را بهتر تحمل کنید. محوطه زیگورات چغازنبیل راهنما و سرویس بهداشتی فرنگی ندارد.