میناکاری
میناکاری هنر آتش و خاک است. هنری که در آن شوق و اشتیاق هنرمند میناکار برای خلق زیبایی فلز خشن و دست نخورده را تبدیل به اثری پر از رنگ و نقش و نگار می‌کند. این هنر که می‌توانیم «مینیاتور بر آتش» نیز بنامیم برای تزیین زیورآلات، ظروف و سایر اشیاء به کار رفته و دارای سابقه‌ای پنج‌هزار ساله است. میناکاری یا هنر نقاشی بر روی فلز یکی از شاخص‌ترین صنایع دستی اصفهان است. این هنر معمولاً بر روی مس اجرا می‌شود اما می‌توان بر روی سایر فلزات مانند طلا، نقره، آهن و برنج نیز انجام داد. برخی از کارشناسان بر این باورند که برای اولین بار ایرانیان این هنر را ایجاد و به کشورهای دیگر صادر کرده‌اند.
مراحل ساخت میناکاری
اولین مرحله در ساخت یک اثر میناکاری شده ایجاد زیرساخت فلزی است که طی آن ورقه‌های فلزی تبدیل به شی مورد نظر می‌شوند. سپس استاد قلمکار نقش‌های مورد نظر را برروی شی می‌کوبد و لبه‌های آن را به اشکال گوناگون مانند کنگره‌ای یا دندانه‌دار مزین کرده، بدنه را نیز صاف می‌کند. در مرحله بعد لعاب‌کاری ظرف میناکاری شروع می‌شود. این مرحله از حساسیت بالایی در تولید اثر میناکاری دارد. در واقع لعاب مینا اساسی‌ترین ماده‌ای است که در هنر میناکاری به کار برده می‌شود. این ماده در دمای اتاق دارای غلظت خاصی است و با اعمال حرارت، به ماده‌ای سخت تبدیل شده حالت شفاف و شیشه‌ای مانند به خود می‌گیرد.
پس از مراحل تمیزکاری و صیقل دادن، طی چند مرحله اشیا لعاب‌کاری می‌شوند. در هر مرحله با اعمال حرارت بالاتر این لعاب‌ها بر روی اشیا محکمتر می‌چسبند. در مرحله بعد نقش و نگار‌های جذاب بوسیله هنرمندان چیره دست بر روی کاری که قرار است در نهایت به میناکاری تبدیل شود، ترسیم می‌شود. این نقوش با رنگ‌های چشم‌نواز تکمیل می‌شوند. این رنگ‌ها در گذشته کاملاً گیاهی بوده‌اند اما این روزها از رنگ‌های شیمیایی نیز در این کار استفاده می‌شوند.
در آخرین مرحله وقتی که نقاشی بر روی اشیا به اتمام رسید، استادان میناکار برای بخار کردن مواد اسیدی رنگ‌ها اشیا را برای مدتی بر روی چراغ علاء الدین گذاشته و مجدداً آن را به داخل کوره حرارت برده و با درجه حرارت بین 800 تا 900 درجه سانتیگراد آن را می‌پزند. با این کار رنگ‌ها تثبیت شده و درخشان می‌شود. حالا اشیای میناکاری شده آماده‌اند تا به بازار برسند.
راهنمای خرید میناکاری خوب
از آنجایی که در میناکاری، نقاشی بر روی فلزات پوشیده از لعاب انجام می‌شود، ضخامت فلز در درجه اول از اهمیت بالایی برخوردار است. هر چه فلز ضخیمتر در ساخت شی میناکاری شده به کار رود آن کار مستحکم‌تر خواهد بود. لعاب روی محصول، باید یکدست و شفاف باشد. محصولاتی که چندین بار لعاب خورده‌اند، فلز زیرین را بهتر پوشش داده و کیفیت بالاتری نسبت به محصولات یک بار لعاب خورده دارند. میناکاری هایی که در آنها از مواد رنگی شفاف استفاده شده‌اند، نسبت به مواد رنگی مات ارزش بیشتری دارند. اگر برای نقاشی روی ظرف میناکاری از قلم موهای ریز و منظم استفاده شده باشد محصول کیفیت بالاتری نسبت به محصولاتی که با قلم موی درشت تهیه شده‌اند، خواهد داشت.
کانون اصلی تولید محصولات میناکاری شهر اصفهان است. برای خرید کارهای مینا کاری شده در تهران باید به خیابان نجات الهی (ویلا) مراجعه کنید. محصولات میناکاری دارای قیمت‌های گوناگونی هستند. ولی به طور متوسط با 100000 تومان می‌توانید یک ظرف میناکاری شده زیبا بخرید.
پیشنهاد می‌کنیم خواندن این صفحه را از دست ندهید: قلمزنی