گنجنامه

داریوش اول حدود 500 سال پیش از میلاد مسیح، راه شاهی را ساخت. این راه، مسیری با کیفیت بود که شهرهای مهم آن زمان را به یکدیگر پیوند می‌داد و تا بین‌النهرین نیز کشیده می‌شد. درهر 24 کیلومتر توقفگاهی داشت و برای ارتقای امنیت، در طول مسیر سربازانی را گمارده بودند. گذر از این مسیر2699کیلومتری فقط در 7 روز ممکن بود و این نشان از کیفیت و امنیت بالای آن داشت.

راه شاهی از هگمتانه نیز می‌گذشت و از آنجا که داریوش هخامنشی هگمتانه را به عنوان پایتخت تابستانی خود برگزیده بود، در ابتدای مسیر شاهی که از این شهر عبور می‌کرد لوحی را بر سینه کوه حک کرد. این مسیر در نهایت به بابل که سرزمینی مقدس بود می‌رسید. از این‌‌رو بهترین مکان برای ایجاد سنگ‌نوشته به شمار میرفت و به عبارتی به پادشاهی هخامنشیان مشروعیت و تقدس می‌داد. در این سنگ نوشته داریوش ضمن ستایش اهورامزدا، به معرفی خودش پرداخته و این عبارات را در سه ستون 20 سطری و به سه زبان فارسی کهن، عیلامی و بابلی و با کمک خط میخی، بر دل کوه حک کرده است.

پس از او پسرش خشایار نیز به پیروی از پدر و در کنار کتیبه او، کتیبه مشابه دیگری را به یادگار گذاشته. کتیبه خشایار کمی پایین‌تر از کتیبه پدرش قرار دارد. این دو کتیبه تا مدتها مجهول بودند و کسی از محتوای آنها خبر نداشت. بومیان گمان می‌بردند آدرس گنج را به زبانی نامعلوم روی صخره نوشته‌اند و کتیبه‌ها را گنجنامه‌ می‌خواندند. در اوایل قرن بیستم، گروهی از باستان شناسان فرانسوی روی کتیبه‌ها پژوهش کردند و توانستند آن را رمزگشایی کنند و از دستاورد تلاششان برای رمزگشایی کتیبه بیستون نیز بهره ببرند.

تنها راه رفتن به کتیبه‌‌ها و آبشار گنجنامه همدان استفاده از خودرو است. یعنی مترو، اتوبوس و ... ندارد. از آنجایی که مسیر طولانی است و شیب های تند دارد، استفاده از دوچرخه نیز به جز برای حرفه‌ای‌ها توصیه نمی‌شود. به سه روش می‌توانید با کمک خودرو به گنجنامه همدان برسید. نخست آنکه در هر جای شهر که باشید، می‌توانید با گرفتن شماره 1833، از سرویس تاکسی بی‌سیم برخوردار شوید. کافیست آدرس جایی که ایستاده‌اید را به متصدی تلفن بگویید تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن تاکسی به شما برسد.

همچنین می‌توانید به روش سنتی عمل کرده، کنار خیابان بایستید و دستتان را برای تاکسی‌های زرد و سبز تکان دهید. معمولا در این روش کمی باید بیشتر کرایه بدهید. روش سوم اینکه از میدان اصلی شهر خودتان را به گنجنامه برسانید. دور میدان اصلی شهر، درست در ابتدای خیابان عباس‌آباد تاکسی‌هایی قرار دارند که بین میدان اصلی و گنجنامه تردد می‌کنند و مستقیم شما را به مقصد می‌رسانند. خیابان عباس‌آباد را خیابان شریعتی نیز می‌نامند.

کتیبه های گنجنامه همدان در هر فصلی از سال جذابیت دارد. تابستان‌هایی فرح بخش و خنک دارد و در زمستان نیز چشم‌انداز برفی جلوه ویژه‌ای به آن می‌بخشد. با این همه، اگر به نیت بازدید از کتیبه‌ها به گنجنامه می‌روید، ساعات روشنایی روز بهترین زمان بازدید به شمار می‌رود. تابستان‌های این منطقه به دلیل خنکی هوا و سرسبزی دره‌ها و کوه‌های اطراف بسیار پرطرفدار است. با این همه، زمستان‌دوستان، ترجیح می‌دهند در فصل سرد به گنجنامه بیایند و از خنکی هوا و مناظر برفی لذت ببرند و با ورزش‌های زمستانی سفرشان را خاطره‌انگیزتر کنند.

اگر قصد دارید از تفریحات جانبی دهکده توریستی استفاده کنید، باید بدانید که در روزهایی که سرعت باد از حد مجاز بالاتر باشد، تله‌کابین فعالیت نخواهد کرد. اما استفاده از سورتمه ریلی ممکن است. در طول هفته از ساعت 8 صبح تا 8 شب امکان تله‌کابین سواری وجود دارد. در روز جمعه این زمان بیشتر می‌شود و از 6:30 صبح تا 8 شب می‌توانید از تله کابین استفاده کنید. همچنین از ساعت 12 ظهر تا 12 شب می‌توانید سورتمه‌سوار شوید و آدرنالین ترشح کنید و خاطره بسازید.

بیشترین بازدید از گنجنامه در تعطیلات نوروز است که از 25 اسفند تا 15 فروردین به درازا می‌کشد. همچنین به دلیل ییلاقی بودن منطقه سه ماه تعطیلات تابستانی نیز از دیگر زمانهای پربازدید همدان و به ویژه گنجنامه است. به عبارت دیگر از ماه‌های مارس تا اوت آمار مسافران به همدان و هگمتانه بالاتر از نیمه دیگر سال است. کتیبه‌ها و آبشار گنجنامه هرگز تعطیل نیست. در هر فصل سال و هر ساعتی امکان بازدید از آنها وجود دارد. 

با این همه اگر میل دارید از امکانات دهکده توریستی گنجنامه استفاده کنید، محدودیتهایی در ساعت استفاده از آنها وجود دارد. مثلا برای استفاده از تله‌کابین و رستوران‌های دهکده محدودیت زمانی دارید و نیمه شب نمی‌توانید از آنها استفاده کنید. با این حال امکانات دهکده توریستی گنجنامه در هیچ روزی از سال تعطیل نیست.

بازدید از مجموعه آبشار و کتیبه‌های گنجنامه نیاز به ورودی و تهیه بلیت ندارد. همچنین می‌توانید بدون نیاز به خرید بلیت وارد دهکده توریستی شوید و از امکانات رایگان آن مانند آکواریوم صخره‌ای، سرویس بهداشتی و فروشگاه‌هایش استفاده کنید. تنها برای اقامت در هتل و یا سوییت‌های کوهستانی و همچنین ورزش‌هایی مثل سورتمه و تفریحاتی مانند تله‌کابین، و یا صرف ناهار در فست‌فود و یا رستوران‌ها نیاز به تهیه بلیت دارید. تله‌کابین و سورتمه ریلی دو تفریح پرطرفدار در مجموعه گنجنامه هستند. هزینه بلیت تله کابین برای گردشگران داخلی و خارجی معادل25000تومان و هزینه سورتمه ریلی معادل15000تومان است.

همدان در منطقه مرتفعی از ایران قرار گرفته. گنجنامه همدان نیز در ارتفاعات این شهر واقع شده است. از این رو افزایش ارتفاع ممکن است اختلالاتی مانند سرگیجه و یا تپش قلب برای بعضی افراد ایجاد کند که البته مساله نگران کننده‌ای نیست. اگر سابقه نوسان در فشار خون و مشکلات قلبی دارید، پیش از سفر با پزشک خود مشورت و توصیه‌های لازم را از وی دریافت کنید. به دلیل ارتفاع زیاد و همچنین آب و هوای سرد و کوهستانی، ممکن است ناخوشی‌هایی در وضعیت عمومی و مزاج خود حس کنید.

به این ناخوشی در اصطلاح عوام "سردی شدن" می‌گویند و مردم بومی بر این باورند، راه حل درمان آن خوردن پیاز خام، عرق و دمنوش نعنا و خوراکی‌های شیرین مثل مربا است که توصیه‌ای بی‌خطر و اغلب موثر است. همچنین از یاد نبرید که همدان شهر بادخیزی است و تقریبا در همه روزهای سال باد در این شهر می‌وزد. از این رو همراه داشتن لباس مناسب هنگام بازدید از گنجنامه همدان الزامی است.

گنجنامه همدان به دلیل قرار گرفتن در منطقه مرتفع کوهستانی و همچنین همجواری با آبشار، حتی در تابستان نیز خنک است. بنابراین همراه داشتن لباس گرم لازم به نظر می‌رسد. امکان بالا رفتن از صخره‌های کنار آبشار وجود دارد. اگر این کار را دوست دارید، کفش مناسب بپوشید و تجهیزات مربوط به کوه‌پیمایی سبک به همراه داشته باشید. عکسبرداری از کتیبه‌های  گنجنامه همدان ممنوعیت ندارد. استفاده از سه پایه برای عکسبرداری مجاز نیست.