برج قابوس

با توجه به کتیبه‌های برج قابوس، قابوس ابن وشمگیر در سال 1006 میلادی کار ساخت برج را آغاز کرد و بعد از 5 سال آن را به اتمام رسانید. برج قابوس سه قسمت دارد: یک تپه مصنوعی 16 متری، بدنه برج به ارتفاع 37 متر و گنبد مخروطی شکل به ارتفاع 18 متر. بنابراین ارتفاع کلی برج از سطح زمین 70 متر است. برج قابوس پی سازی محکمی دارد. در واقع داخل تپه‌ای که برج روی آن واقع شده است با آجر پی‌سازی شده است. بدنه اصلی برج مدور است و از روی تپه آغاز می‌شود. سطح مقطع بدنه به صورت یک ستاره منظم ده پر است. بدنه برج قابوس استوانه کامل نیست بلکه قطر آن از پایین به بالا با تناسب جالبی کاهش می‌یابد.

دو ردیف کتیبه بر بدنه برج قابوس حک شده که شبیه هم هستند. این خطوط با آجر ساده و قرمز رنگ داخل قاب مستطیل شکل نوشته شده‌اند. نکته قابل توجه در طراحی این کتیبه‌ها این است که آجرهایی که کلمات و قالب از آنها ساخته شده‌اند، ریشه‌های دراز ی دارند که به داخل بنا فرو رفته‌ و باعث شده‌اند اکنون بعد از هزار سال بدون خرابی باقی بمانند.

برج قابوس، گنبدی مخروطی دارد؛ اقلیم آب و هوایی این منطقه ایجاب می‌کند سقف‌ها شیبدار ساخته شوند تا برف و باران روی سقف انباشته نشوند. همچنین وجود شیب زیاد در گنبد مانع نشستن پروندگان در آن می‌شود و آن را در برابر فضولات پرندگان ایمن می‌کند. گنبد مخروطی برج قابوس، روزنه‌ای در سمت دارد که برای تهویه هوا و هدایت نور تعبیه شده است.

در مورد نحوه اجرای بنا کارشناسان بر این باورند که با توجه به نبود امکانات امروزی و همچنین ارتفاع زیاد برج قابوس، استفاده از داربست امکان پذیر نبوده است و از روش انباشتن و متراکم کردن خاک پیرامون برج استفاده شده است. این خاکریزی به صورت مارپیچ و پله‌ای صعود به نوک مخروط گنبد را فراهم کرده است.

درباره انگیزه ساخت برج قابوس نظریات متفاوتی وجود دارد: برخی می‌گویند برج قابوس محل آرامگاه بانی آن یعنی قابوس ابن وشمگیر است. ولی با توجه به کاوش‌ها و حفاری‌هایی که در آنجا صورت گرفته این نظریه رد شده است. طبق افسانه‌ای دیگر جسم بانی برج قابوس، در یک تابوت شیشه‌ای از گنبد برج آویزان بوده و تعبیه روزنه مخروط به این دلیل بوده که به جسد وی نور آفتاب بتابد! اما محتمل‌ترین هدف ساخت برج قابوس، نمایش قدرت و هنر تمدن عصر آن یعنی زیاریان است.

یافتن برج قابوس در شهر گنبد راحت‌ترین کاری است که می‌توانید انجام دهید. چرا که از فاصله‌های بسیار دور و خارج از شهر هم می‌توان برج قابوس را دید. این برج در خیابان امام خمینی شمالی در داخل پارکی بنام باغ ملی یا پارک قابوس قرار دارد.

7:30-20:30

گردشگران داخلی 3000 تومان

گردشگران خارجی 20000 تومان

برج قابوس در مرکز شهر واقع شده و در اطراف آن رستوران‌های محلی و بازار صنایع دستی در دسترس است. معمولاً در پارک قابوس آلاچیق‌های ترکمنی برپا هستند که داخل آنها خدمات گوناگونی مانند فروش صنایع دستی، عکاسی با لباس محلی ترکمنی و یا سرو غذای محلی ارائه می‌شوند. شیر شتر گنبد را در بازدید از برج قابوس امتحان کنید. در بالای تپه و نزدیک بنای برج قابوس، قسمتی وجود دارد که با زدن دستان به همدیگر پژواک صدا ایجاد می‌کند. پیشنهاد می‎‌کنیم این پژواک صدا را امتحان کنید.