اورامان تخت
روستاهای پلکانی ایران همیشه برای گردشگران محبوب و جذاب هستند. روستای اورامان تخت به دلیل ساختار پلکانی خانه‌هایش به ماسوله کردستان شهرت یافته است. ساختار اورامان تخت پلکانی است؛ یعنی حیاط یک ساختمان پشت بام ساختمان پایینی است! وجود چشمه‌ها و رودخانه‌های پرآب، چشم‌اندازه‌های بدیع طبیعت، و مراسم آئینی منحصر به فرد پیر شالیار به جذابیت این روستا افزوده است.
قدمت روستای اورامان تخت
منطقه اورامان تخت و پیرامون آن مهمترین منطقه طبیعت گردی و تاریخی استان کردستان به شمار می‌رود. به گفته کارشناسان این منطقه دارای قدمتی بیش از 3000 سال است. مردم این دیار با استفاده از مصالح محلی مانند چوب و سنگ خانه‌هایشان را به شیوه سنتی و بدون استفاده از هیچ ملاتی ساخته‌اند. اگر به اورامان تخت سر بزنید خانه‌هایی با قدمت 900 ساله را می‌توانید ببینید که با وجود مصالح ساده به کار رفته در ساختشان هنوز پا بر جا هستند. روستای اورامان تخت، مرکز دهستان اورامانات است.
معماری روستای اورامان تخت
بر خلاف نامش، اورامان تخت اصلاً تخت و صاف نیست بلکه در ناحیه بسیار ناهموار کوهستانی واقع شده است. مردم این منطقه باور دارند که اورامان تخت زمانی شهر بزرگی بوده که برای خود مرکزیتی داشته است. به همین دلیل اورامان را به عنوان تخت یا همان مقر حکومت منطقه اورامان نامیده‌اند. مردم اورامانات در هنر دف نوازی شهرت دارند و در مراسم پیر شالیار اوج شکوه هنر دف نوازی نوازندگان ایرانی را خواهید دید.
مراسم پیر شالیار
در روستای اورامان تخت همه ساله در روز چهارشنبه‌ای که به نیمه بهمن ماه نزدیک است، جشن بزرگی برپا می‌شود که به مراسم عروسی پیر شالیار معروف شده و تا سه روز ادامه دارد. طبق افسانهها «پیر شالیار» پیرمردی اسطوره‌ای معنوی با کرامات و قدرت ماورایی و شفابخش بوده است. یکی از کارهای معجزه‌آسای او شفا دادن «شاه بهار خاتون» دختر شاه بخارا بوده است.
بر اساس افسانهها، شاه بهار خاتون کر و لال بوده و طبیبان از درمان وی عاجز بوده‌اند. پس از مدتی آوازه پیر شالیار به بخارا می‌رسد. عموی پادشاه به همراه ملازمان به سوی اورامان راه می‌افتد تا پیر شالیار را ملاقات کرده دختر گنگ را معالجه کنند. هنگامی که آنها به نزدیکی منزل پیر می‌رسند دختر شنوا شده و زبانش باز می‌شود. پس از این ماجرا، شاه به وعده خود عمل کرده دخترش را طی مراسم باشکوهی به عقد پیر شالیار در‌می‌آورد. مراسم آئینی پیر شالیار که امروزه در اورامان تخت برپا می‌شود، در واقع سالگرد همان روز عروسی است.
در این سه روزه همه اهالی اورامان تخت و نواحی اطراف، کارهای خود را تعطیل می‌کنند. در این مراسم دام‌های زیادی ذبح می‌شوند و قسمتی از گوشت آن را به عنوان تبرک بین مردم پخش می‌کنند. قسمت دیگر گوشت را برای طبخ غذاهای مراسم استفاده می‌کنند. مردم زیادی در این مراسم شرکت می‌کنند و همراه با دف و آواز نوجوانان، جوانان و پیران همه دست در دست هم زنجیرهای بزرگی تشکیل داده شروع به رقص و شادی می‌کنند. در روز سوم، برخلاف دو روز اول که مراسم تا عصر برپاست، همه تا شب به رقص ادامه می‌دهند و ساعاتی از شب را نیز در خانه پیر شالیار سپری می‌کنند. در شب آخر سخنرانان اعتقادات و باورها در مورد پیرشالیار را به همراه مطالب مذهبی و عرفانی به مردم منتقل می‌کنند.
مسیر دسترسی به اورامان تخت
روستای اورامان تخت با مریوان 75 کیلومتر فاصله دارد و در قسمت جنوب شرقی آن قرار گرفته است. 30 کیلومتر از کل مسیر آسفالت است و بقیه خاکی. اگر از مریوان حدود نیم ساعت به سمت سنندج برانید به سه راهی معروف حزب الله خواهید رسید. از اینجا باید به سمت روستای اورامان تخت بپیچید. جاده اورامان در دامنه کوه‌های زیبا ایجاد شده است.
اسکان در اورامان تخت
برای اسکان در اورامان تخت چندین گزینه وجود دارد. می‌توانید از هتل چهار ستاره زریوار که در کنار دیاچه زریوار قرار دارد استفاده کنید. هتل دو ستاره پلاژ زریوار گزینه بعدی است. داخل شهر مریوان نیز چندین هتل دیگر وجود دارند. هتل مروارید نیز در همسایگی بازارچه مرزی قرار دارد. در اورامان تخت هم هتل سنگی اورامانات در دسترس شما است.
جاذبه‌های نزدیک
چشمه معروف بل در همسایگی روستای شگفت‌انگیز هجیج و در 36 کیلومتری روستای اورامان تخت قرار دارد. آب این چشمه از بهترین آب معدنی‌های دنیا به شمار می‌رود. کرانه‌های رود سریوان و دریاچه زریوار نیز از دیگر دیدنی های اطراف روستای اورامان تخت به شمار می‌روند.
زمان مورد نیاز برای بازدید
اگر از سنندج یا مریوان حرکت کنید می‌توانید یکروزه از اورامان تخت بازدید کنید. در غیر اینصورت می‌توانید با اسکان در هتل اورامان به مدت چند روز از مناطق مختلف روستا و جاذبه‌های اطراف آن دیدن کنید.
هشدارها
بهترین زمان برای بازدید از اورامان تخت اواخر اسفند تا اوایل مهر ماه است.
کفش مناسب برای پیاده‌روی در مناطق سنگی و صخره‌ای بپوشید.
ممکن است شب‌های خنک‌تری را در اورامان تخت تجربه کنید. لباس مناسب نیز همراه داشته باشید.
یکی از بهترین صنایع دستی منطقه اورامان تخت ،گیوه (نوعی کفش) است.
پیشنهاد می‌کنیم خواندن این صفحات را از دست ندهید: روستای کندوان | روستای میمند