صابئین مندایی
صابئین مندایی یکی از اقلیت‌های مذهبی در ایران به شمار می‌روند. این افراد بر دین حضرت آدم هستند و به یحیی پیامبر ارادت ویژه‌ای دارند. غسل تعمید یکی از ارکان اصلی دین صابئین مندایی به شمار می‌رود. هر ساله در روزهای خاصی مندائیان ایران در کرانه‌های کارون گرد هم می‌آیند و با آئین‌های ویژه غسل تعمید به جای می‌آورند. تماشای این مراسم یکی از هیجان‌انگیزترین بخش‌های گردشگری نُمادیک و فرهنگی در خوزستان به شمار می‌آید.
پیشینه
صابئین مندایی به حضرت آدم، نخستین انسان روی زمین باور دارند و پیامبران الهی از حضرت آدم تا حضرت یحیی برای این فرقه بسیار محترم و مقدس هستند. یحیی فردی بود که مسیح را غسل تعمید داد. از این رو غسل تعمید یکی از اصول اولیه آئین مندائی به شمار می‌رود. صابئین مندایی به قداست، اصالت و پاکی آب روان اعتقاد دارند و بسیاری از مناسک آئین مندائی با کمک آب و در ارتباط مستقیم با آن انجام می‌شود.
از آنجایی که غسل تعمید از اساسی‌ترین بخش‌های آئین صابئین مندایی به شمار می‌رود، آنها در کنار رودها سکونت دارند. مندائیان ایران را که حدود 25 هزار نفر تخمین زده می‌شوند، می‌توان در کنار کارون مشاهده کرد. در عراق آنها در اطراف دجله و فرات ساکن شده‌اند. صابئین مندایی در هر یکشنبه باید غسل تعمید به جای آورند. همچنین در چهار عید مخصوص مندائی‌ها مراسم غسل تعمید برگزار می‌کنند. در سی و یکمین روز تولد فرزند نیز والدینش برای او مراسم غسل تعمید ترتیب می دهند.
برای عروسی و محرمیت عروس و داماد نیز از آب روان استفاده می‌کنند و روحانی صابئین مندایی عروس و داماد را که در آب روان قرار گرفته‌اند غسل می‌دهد و آنها بصورت شرعی زن و شوهر می‌شوند. همچنین روحانی افرادی را که جنازه حمل کرده‌اند در یکشنبه غسل می‌دهد. غسل تعمید در واقع نوعی یکی شدن جسم و روح با منشا خلقت و همچنین تطهیر روح و جسمی به شمار می‌رود.
ریشه کلمه مندائی
مندائی کلمه‌ای با ریشه آرامی و به معنی دانش، آگاهی و عرفان معنا شده است. توحید، معاد و نبوت از جمله اصول اولیه اعتقادی مندائی‌ها به شمار می‌رود. همچنین صابئین مندایی نیز مانند مسلمانان روزانه 5 نوبت نماز می‌خوانند و روزه می‌گیرند. صابئین مندایی کتاب آسمانی، خط و زبان مخصوص به خودشان را دارند. صابئین مندایی به سوی شمال نماز می‌خوانند و بر این باورند ترازوی عدالت الهی در شمال آسمان قرار دارد.
آنها در مجموع 34 روز در سال روزه می‌گیرند و به نیت بازمندگان کشتی نوح خیرات می‌کنند و غذایی به نام حریصه می‌پزند. آنها را به دلیل نماز خواندنشان به سمت شمال، ستاره‌پرست و به دلیل احترام به آب، آب‌پرست نیز می‌شناسند که باوری اشتباه و خلاف واقع به شمار می‌رود. صابئین مندایی ایران به هنرهایی مثل زرگری و میناکاری اشتغال دارند. آئین صابئین مندایی شبیه‌ترین آئین به دین فراموش شده مانوی است.
مندائی‌ها را می‌توان از پوشش مخصوصشان شناخت. آنها لباس‌های بلند سپید با الیاف پنبه و کتان برتن می‌کنند و تراشیدن موی بدن و صورت و سر را جایز نمی‌دانند. از این رو مردان مندائی سبیل و ریش‌های بلند دارند و عمامه سفیدی نیز روی سرشان می‌گذارند. زنان نیز با روسری بزرگ سفیدی سر خود را می‌پوشانند. صابئین مندایی نیز مانند بقیه ادیان آسمانی مکان‌های مقدسی دارند. به مکان مقدس مندایی‌ها که از نی و حصیر ساخته می‌شود، مندی می‌گویند و کتاب مقدسشان نیز گِنزا رَبّا نامیده می‌شود.
مکان برگزاری آئین صابئین مندایی؟
صابئین مندایی 1800 سال است که در ایران سکونت دارند. آنها را می‌توان در خوزستان مشاهده کرد. در شهرهای اهواز، آبادان، هویزه و سوسنگرد بیشترین تعداد مندائی‌ها زندگی می‌کنند. آنها در ساحل کارون به انجام فرایض دینی خود می‌پردازند. یکشنبه‌ها می‌توانید صابئین مندایی را در کنار کارون – در حد فاصل پل پنجم و پل غدیر و گاهی زیر پل غدیر- ببینید که در حال غسل تعمید و انجام واجبات دینشان هستند.
سکوی عبادت ایشان از سوی شهرداری و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران در این محدوده از کارون ساخته شده. مندائی‌ها را صبح‌ها می‌توان روی سکوی عبادت مشاهده کرد که در حال وضوگرفتن برای به جای آوردن نماز مخصوص خودشان هستند. آنها روزانه 5 نوبت نماز دارند و پیش از هر نمازی به شیوه خودشان در سکوی عبادت می ایستند و در کارون وضو می‌گیرند. تماشای مرام آئینی صابئین مندایی یکی از جاذبه‌های هیجان‌انگیز و متفات گردشگری خوزستان به شمار می‌آید.
هشدارها و حذرها
1- صابئین مندایی جز با هم‌کیشان خود ازدواج نمی‌کنند. بنابراین پیشنهاد ازدواج ندهید و انتظار دادن چنین پیشنهادی به خودتان را نیز نداشته باشید.
2- صابئین مندایی به عضوگیری و تبلیغ برای پیوستن به دینشان اعتقاد ندارند و اساسا این دین فقط از طریق ارث به افراد منتقل می‌شود. بنابراین تقاضای تشرف به آئین آنها را نداشته باشید.
3- صابئین مندایی نسبت به جزئیات فرهنگی و اعتقادی خود بسیار مقید هستتند. بنابراین در هنگام حضور در مراسمشان لازم است در کمال احترام به عقاید آنها حاضر شوید و از زیر سوال بردن یا مسخره کردن خودداری کنید.
4- حضور در مراسم صابئین مندایی و همچنین عکاسی کردن از آنها به شرط رعایت حریم شخصی و احترام و همچنین استفاده نکردن از سه پایه ایراد ندارد.
5- صابئین مندایی در خوراک محدودیت‌های مذهبی دارند و بعضی خوردنی‌ها برایشان مجاز نیست. بنابراین خوراکی به آنها تعارف نکنید.
پیشنهاد می‌کنیم خواندن این صفحه را از دست ندهید: آئین قالیشویی مشهد اردهال