آش
آش، پرتنوعترین غذای ایرانی است و در همه شهرها و روستاهای ایران به روشهای مختلف پخته میشود. میتوان گفت آش در فرهنگ غذایی ایرانی، همطراز با سوپ در فرهنگ غذایی غربی است. با این تفاوت که بر خلاف سوپ، ابعاد غیر تغذیهای نیز در پس مفهوم آش قرار گرفته است. ماده اولیه آش، حبوبات یا غلات است و در بیشتر مواقع سبزیهای مختلفی به آن افزوده میشود. با این حال چندین مدل آش بدون سبزی نیز در فهرست آشهای ایرانی قرار دارند. به طور کل آش در گروه غذاهای جامد محسوب نمیشود.
در ایران آش همیشه هوادار دارد. از بزرگ تا کوچک نسبت به آن اشتیاق دارند و تقریبا میتوان گفت هیچ ایرانی وجود ندارد که از آش خوشش نیاید. آش فقط یک غذا نیست. بلکه مفاهیم انسان مدارانه و معنوی را نیز در دل خود جای داده است. به عنوان مثال آش در ایران به عنوان عاملی برای بیشتر لذت بردن از موقعیتهای مختلف و همبستگی عاطفی به کار میرود.
غذای سنتی پیکنیک
خانوادههای ایرانی در پیک نیکهایشان، به ویژه در جشن سیزدهبهدر که جشنی نوروزی به شمار میرود، آش میپزند و در کنار همدیگر میل میکنند. آش همچنین با مفاهیم معنوی و مذهبی نیز آمیخته شده، بهطوریکه افراد زیادی با هدف برآورده شدن خواستهها و آرزوهایشان آش نذر میکنند؛ میپزند و میان مردم پخش میکنند.
آش نذری
در مناسبتهای مذهبی مانند عزاداری ایام عاشورا، فاطمیه، رحلت پیامبر اسلام و ماه رمضان نیز پختن آش نذری و تقسیم آن میان آشنایان و همسایگان امری رایج است. آش پشتپا نیز در مواقعی پخته میشود که فردی به سفر دور و درازی رفته باشد و اعضای خانوادهاش به نیت بازگشت او در کمال سلامت، آش میپزند و میان آشنایان تقسیم میکنند. همچنین هنگامی که نخستین دندان کودک میروید، والدینش آشی به نام آش دندانی میپزند و به همین بهانه اقوام را گرد هم میآورند و جشن میگیرند.
انواع آش در ایران
آش میوه، آش سبزی، آش آبغوره، آش سماق، آش بادمجان، آش آلو، آش انار، آش گوجه، آش دوغ، آش شله مشهدی، آش شله قلمکار، آش ماست، آش یزدی، آش ماش، آش برنج، آش جو، آش آبادانی، آش نخود، آش کلم قمری، آش گوشت، آش بلغور، آش ساک، آش اسفناج، آش آشوره، آش عدس، آش برگ مو، آش اوماج، آش شوربا، آش گندم شیر، آش بیبی سهشنبه، آش کلم، آش آلو قرمز، آش شلغم، آش شوید باقلا، آش آلوچه، آش تمبرهندی، آش جو سیرابی، آش رشته و آش کشک از مشهورترین انواع آشهای ایرانی هستند که میان اقوام گوناگون پخته میشوند. در این میان آش کشک، آش جو، آش دوغ و آش رشته همهپسندتر هستند و آش شله قلمکار به دلیل آنکه در پختش از گوشت و قلم گوسفند استفاده شده، آشی فاخر محسوب میشود.
کجا و چطور آش بخوریم؟
در بعضی از شهرها مکانهای مخصوصی به نام آشکده وجود دارند. از مشهورترین آشکدههای تهران میتوان به آش نیکوصفت اشاره کرد که دور میدان انقلاب واقع شده. در آشکدهها اغلب چند مدل متفاوت آش سرو میشود و مشتری متناسب با ذائقهاش سفارش میدهد.
آش غذای نیمه جامد/ مایعی است که در کاسه سرو میشود. روی آش را با موادی مانند پیارداغ، سیرداغ، کشک و نعناع داغ تزئین میکنند و برای خوردنش تنها نیاز به یک قاشق دارید. انواع نانهای ایرانی و غیرحجیم و همچنین سبزی خوردن، خوراکیهای مکمل آش به شمار میروند. آش معمولا غذای اصلی محسوب نمیشود. استفاده از آن به عنوان پیشغذا و همچنین میانوعده مرسوم است. در نیمه دوم سال که هوا زمستانی و سرد است، آش خوردن دلچسبتر به نظر میرسد. با این وجود محدودیت زمانی برای سرو آن وجود ندارد. در سفره خانهها نیز معمولا آش در منوی غذاها گنجانده شده است.
توصیههای پزشکی
حبوبات موجود در آش ممکن است سبب بروز مشکلات گوارشی شود. خوردن چای نبات بعد از آش توصیه میشود. هراه با صرف آش نوشیدنی ننوشید. آش را همراه با سبزی خوردن میل کنید.
پیشنهاد میکنیم خواندن این صفحات را از دست ندهید: کشک و بادمجان | آش شولی